1. OTWARTY TURNIEJ KARATE SHOTOKAN
O PUCHAR BURMISTRZA MIASTA SKOCZOWA
SKOCZÓW – 14 listopada 2009
Wstęp.
Poprzez karate człowiek zyskuje środki do poszerzenia i pogłębienia swych zdolności fizycznych i umysłowych. Dzięki ciągłemu poszukiwaniu doskonałości technicznej następuje wszechstronny rozwój możliwości jednostki ludzkiej. Podczas gdy osiąganie kolejnych szczebli w hierarchii sportowej jest sprawą wyłącznie doskonalenia techniki, poszukiwania karate nie napotykają na drodze swego rozwoju żadnych ograniczeń. Jedyne istniejące granice to zdolność człowieka do poszerzania sfery swych możliwości oraz potencjał w dążeniu do nowych osiągnięć, a i te należy ustawicznie próbować przekraczać.
Celem sztuk walki jest nieustające poszukiwanie wyższego poziomu rozwoju osobowego zarówno w sferze umysłu, ciała, jak i duszy. Trening i rywalizacja sportowa musi zawierać następujące aspekty, które wpływają na rozwój charakteru:
· przyzwoitość,
· stabilne emocje,
· powaga intencji,
· wyzwanie dla samego siebie,
· samodyscyplina
· ciężka praca.
Pierwotnie sport był formą rozrywki oraz aktywności fizycznej. W większości sportów przepisy i zasady były opracowywane jedynie w celu osiągnięcia zwycięstwa w zawodach. Wielu sportowców trenuje jedynie z myślą o wygranej w zawodach. W wielu przypadkach zawodnicy za wszelką cenę próbują zwyciężyć, niejednokrotnie stosując niedozwolone środki. Wydaje się, że pierwotne założenia sportu straciły na znaczeniu. Dla budo jest to niebezpieczny sygnał, że jego wartości ulegną zatraceniu.
Konieczne jest zatem stosowanie przepisów współzawodnictwa budo zgodnie z poniższymi wytycznymi:
1. Przepisy rozgrywania zawodów budo powinny zawierać te same zasady i aspekty duchowe, które są obecne w samym budo. W innych sportach reguły spółzawodnictwa sportowego stanowią definicję danej dyscypliny. Jeżeli zatem przepisy budo będą różniły się od pierwotnych idei i zasad budo, istnieje zagrożenie, że sama definicja budo ulegnie zmianie.
2. W zawodach budo nie może zabraknąć ippon shobu, które można wytłumaczyć jako technika bądź ruch niszcząca siłę ataku przeciwnika. W prawdziwej walce opartej za zasadach budo efektywna technika niwecząca atak przeciwnika musi zostać wykonana w najkrótszym możliwym czasie przy użyciu todome waza (cios kończący).
Walka nie może być traktowana jak gra; ćwiczący muszą zdawać sobie sprawę z powagi sytuacji. Każdą walkę winni traktować, jakby stawką było życie, a celem wykonanie perfekcyjnej techniki w odpowiednim czasie.
3. Budo to filozofia, w której najważniejsze są zasady i duch.
4. Sędziowie i zawodnicy muszą być prawdziwymi ekspertami i wykazać się głębokim zrozumieniem przepisów nie tylko od strony technicznej, ale przede wszystkim rozumieć aspekt duchowy leżący u podstaw budo.
Zasady turnieju.
Turniej sportowy nie jest celem samym w sobie w sztuce walki. Jest on jedynie sprawdzianem elementów praktykowanych podczas treningu i sprawdzeniem na jakim etapie rozwoju znajduje się adept. Z tego powodu przepisy i forma zawodów musi być bezpieczna dla uczestników i na pierwszym miejscu stawiane powinno być zdrowie i bezpieczeństwo rywalizujących. Równocześnie przepisy walki powinny realizować zasady kształtowane przez tradycyjne karate i nie można pozwolić aby zostały one zastąpione niepohamowaną i niekontrolowaną chęcią zdobycia pierwszego miejsca. Uczestnicy zawodów muszą mieć poczucie uczestniczenia w wydarzeniu doniosłej rangi i powinni zademonstrować opanowanie własnych emocji tak, aby panować nie tylko nad przeciwnikiem, ale także nad samym sobą.
Zrozumienie zasad technicznych karate przejawia się w pokazie kata. Wymagana jest nienaganna technika, rytm i zanshin. Z tego powodu sędziowie przywiązują wagę do następujących kwestii:
1. poprawność techniczna
2. szybkość
3. moc (kime)
4. duch (nastawieni i emocje)
Za niewłaściwe elementy zawarte w kata uważa się następujące (SKIF Hirokazu Kanazawa):
1. brak ukłonu na początku lub na końcu kata
2. niewłaściwy ubiór
3. zły ruch stóp na starcie lub w zakończeniu kata
4. wyjście poza tatami, za wyjątkiem sytuacji, gdy dwóch zawodników wykonuje kata równocześnie
5. zakończenie kata poza punktem startu
6. brak kiai
7. nadmierny hałas podczas oddychania lub wykonywania technik
8. niepotrzebne ruchy i akcje
9. niewłaściwe zmiany rytmu
10. zawahanie podczas ruchu w czasie prezentacji kata
11. wyraźne zatrzymanie podczas prezentacji
12. niewielka utrata równowagi podczas prezentacji
13. wyraźna utrata równowagi
14. całkowita utrata równowagi, np. przewrócenie się
15. pomyłka w ruchach kata (skorygowana)
16. zła kolejność wykonania poszczególnych ruchów kata
17. wyraźne błędy
18. nieukończenie kata
19. zatrzymanie występu przez sędziego
20. wykonanie innego kata niż zapowiedziane
Umiejętność zastosowania tych zasad przejawia się z kolei w konkurencji kumite, gdzie dwaj uczestnicy starają się wykazać umiejętnościami kontroli własnych emocji i poczynać przeciwnika. Technicznym celem takiego spotkania jest rozstrzygnięcie walki jednym decydującym ciosem, aczkolwiek do realizacji tego celu może posłużyć szeroka gama zachowań taktycznych. Sędziowie taką technikę określają mianem ippon. Jest to doskonałe pod względem technicznym i fizycznym tsuki, uchi lub keri na poziom jodan lub chudan (z przodu lub z boków), która łączy w sobie następujące kryteria:
1. właściwa pozycja i postawa ciała
2. właściwe zaangażowanie i zanshin
3. właściwy dystans i timing
4. właściwy kąt trafienia kończyny w cel
5. właściwa moc (siła) w pełni kontrolowanej techniki
Zasady te mogą być realizowane w różnorakiej formie kumite. W zależności od poziomu fizycznego i mentalnego zawodników powinny to być:
1. kihon ippon kumie
2. jiyu ippon kumie
3. jiyu kumite
W kihon ippon kumite zawodnicy w jednokrokowym, szkolnym sparringu, w którym zapowiadają technikę i strefę uderzenia demonstrują swoją biegłość techniczną i timing pojedynczych technik, równocześnie zachowując doskonałe maniery i szacunek dla rywala. Sędziowie dokonują oceny identycznie jak w wolnej walce. Zawodnicy dojrzalsi rywalizują w jiyu ippon kumite, gdzie zapowiadają technikę i strefę uderzenia jednakże znajdują się w dowolnej pozycji i w ruchu. Ta formuła wymaga zademonstrowania prawidłowego i skutecznego poruszania się oraz dobrej umiejętności wyboru momentu ataku i odpowiedzi na atak. Mimo, że jest to formuła szkoleniowa, sędziowie oceniają starcie identycznie jak w przypadku wolnej walki. Nie można zapominać, że są to konkurencje stricte techniczne i wymagają technicznej biegłości.
W jiyu kumite, oprócz powyższych, ocenie podlega także umiejętność kontrolowania przebiegu walki i reagowania na ciągle zmieniającą się sytuację. Pierwszeństwo w ocenie mają techniki, które w starciu niesportowym byłyby rozstrzygające i stanowiłyby todome czyli cios kończący.
Uwaga:
Za karygodny uważa się jakikolwiek niekontrolowany kontakt techniki z ciałem przeciwnika (w szczególności zabronione są ciosy skierowane w oczy, krtań, stawy, krocze), złe maniery i zachowanie, brak szacunku dla przeciwnika, sędziego i zasad sztuki walki. Konsekwencją nieprzestrzegania tych zasad może być również dyskwalifikacja uczestnika z dalszych rozgrywek. Należy pamiętać, że turniej sportowy to przede wszystkim pokaz swoich umiejętności kontroli własnego umysłu, a dopiero w drugiej kolejności biegłości sportowej. Dlatego tak ważne stają się ukłony i powściągliwość (np. oczekiwanie na odpowiedź „oss” przeciwnika w szkolnym kumite aby mieć pewność, że zrozumiał on reguły). Niekontrolowane wybuchy radości, gesty, itp. są przejawem słabego zanshin i nie świadczą o mistrzostwie a wręcz stanowią jego przeciwieństwo.
Na podstawie materiałów: Polskiego Związku Karate Tradycyjnego PZKT i Międzynarodowej Federacji Karate Shotokan SKIF
